در تصادفی خواهرم همراه با یک دختر شیرخواره فوت کردند ولی شوهرش و دختر دیگرش زنده مانده اند پدرو و مادرم نیز زنده هستند تقسیم دیه چگونه خواهد بود؟
پرسش
با سلام؛ در تصادفی خواهرم همراه با یک دختر شیرخواره فوت کردند ولی شوهرش و دختر دیگرش زنده مانده اند پدرو و مادرم نیز زنده هستند تقسیم دیه چگونه خواهد بود؟
پاسخ اجمالی
با توجه به اینکه دیه بر حسب طبقات ارث توزیع مى‌شود[1] و قانون ارث می‌گوید هر کس ابتدا از دنیا برود وارثانش از او ارث می‌برند، باید دید در این تصادف، کدام یک از مادر یا فرزند زودتر از دنیا رفته و یا اینکه هر دو در یک زمان فوت نموده‌اند؟ بنابراین سه فرض بوجود می‌آید:1. فوت مادر قبل از فرزند بوده؛
2. فوت فرزند قبل از مادر بوده؛
3. فوت آنها هم‌زمان بوده و یا ندانیم فوت کدام یک زودتر از دیگری بوده است.
حال پاسخ سؤال فوق، بر اساس هر یک این فروض، از قرار زیر است:
1. چنانچه مادر قبل از فرزند از دنیا رفته باشد، وارثان وی عبارتند از: پدر و مادر، شوهر و دو دختر، که جهت سهولت تقسیم ارثیه(دیه) او، اموالش به دوازده سهم تقسیم می‌شود، سه سهم به شوهر، دو سهم به پدر، دو سهم به مادر و بقیه به دو فرزند او می‌رسد.[2] و سهم دختر شیرخوار که از دنیا رفته (چون از طبقه اول ارث، فقط پدر او موجود است و با وجود طبقه اول به سایر طبقات، ارثی نمی‌رسد)، به پدرش تعلق می‌گیرد.[3]
2. چنانچه فرزند شیرخوار قبل از مادر از دنیا رفته باشد، وارثان وی صرفا پدر و مادر او خواهند بود، که در این فرض، ارثیه‌ی (دیه) او به شش سهم تقسیم شده، دو سهم به مادر و بقیه آن به پدر میت خواهد رسید.[4] ضمن اینکه سهم مادر که بعدا از دنیا رفته نیز (مانند آنچه در فرض نخست بیان شد) بین وارثانش تقسیم می‌شود. با این تفاوت که در اینجا سهمی به فرزند شیرخوار تعلق نمی‌گیرد.
3. چنانچه فوت مادر و فرزند هم‌زمان بوده و یا ندانیم کدام یک زودتر از دنیا رفته است، قول مشهور بین فقها آن است که هر دو از هم ارث می‌برند.[5] به این صورت که ابتدا فرض می‌کنیم مادر قبل از فرزند از دنیا رفته و اموال (از جمله دیه) او بین وارثانش (مانند آنچه در فرض نخست بیان شد) تقسیم می‌شود و سهم فرزند فوت شده نیز به وارثان او (غیر از مادرش) می‌رسد. سپس فرض می‌کنیم فرزند، قبل از مادر از دنیا رفته و دیه‌ی او (به غیر از آنچه که قرار است از مادر به ارث برد) به وارثانش (مانند آنچه در فرض دوم بیان شد) تقسیم می‌گردد
- ۹۴/۰۸/۰۳